นิยามที่เกี่ยวกับย่านการวัดในเครื่องมือวัดอุตสาหกรรม
เครื่องมือวัดทุกชนิดที่ใช้ในอุตสาหกรรมล้วนมี ย่านการวัด (Range) กำกับอยู่ เพื่อกำหนดขอบเขตของค่าที่สามารถวัดได้ การเข้าใจ ย่านการวัด และนิยามอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง จะช่วยให้สามารถเลือกใช้งานและตั้งค่าการวัดได้อย่างแม่นยำ
1. Range (ย่านวัด หรือ พิสัยการวัด)
คือ ขอบเขตของค่าที่เครื่องมือสามารถวัดได้ ตั้งแต่ค่าต่ำสุดจนถึงค่าสูงสุด ตัวอย่างเช่น Pressure Transmitter ที่มีย่านการวัด 0-100 psi หมายความว่าสามารถวัดค่าแรงดันได้ตั้งแต่ 0 psi ถึง 100 psi
2. Span (ช่วงวัด)
คือ ค่าช่วงระหว่างค่าสูงสุดและค่าต่ำสุดของย่านวัด คำนวณได้จาก
ตัวอย่าง:
หาก Range ของเครื่องมือวัดอยู่ที่ 50 - 250°C
3. Zero (ค่าศูนย์)
หมายถึง ค่าต่ำสุดของย่านการวัด (Lower Range Value) ซึ่งอาจเป็น 0 หรือไม่ก็ได้
- ตัวอย่างที่ Zero = 0: เครื่องมือวัดแรงดันที่มี Range 0 - 100 psi
- ตัวอย่างที่ Zero ≠ 0: เครื่องมือวัดอุณหภูมิที่มี Range 50 - 250°C ค่าศูนย์จะเป็น 50°C
4. Suppressed Ratio
คือ การลดช่วงวัดของเครื่องมือให้แคบลงจากค่าปกติ ทำให้เครื่องมือสามารถโฟกัสช่วงที่ต้องการวัดได้มากขึ้น
5. Suppressed Zero
หมายถึง ค่าศูนย์ของย่านการวัดถูกขยับขึ้นจากค่าศูนย์จริง เช่น
- เครื่องมือวัดระดับน้ำที่มี Range 10 - 50 cm หมายความว่าการวัดเริ่มต้นที่ 10 cm แทนที่จะเป็น 0 cm
6. Elevated Zero
ตรงกันข้ามกับ Suppressed Zero หมายถึง ค่าศูนย์ของย่านการวัดถูกขยับลงจากค่าศูนย์จริง
- เช่น เครื่องมือวัดแรงดันที่มี Range -50 ถึง 50 psi ทำให้ค่าศูนย์อยู่ที่ -50 psi
7. Lower Range Value (ค่าต่ำสุดของย่านวัด)
เป็น ค่าต่ำสุดของช่วงที่เครื่องมือสามารถวัดได้
- เช่น ถ้าเครื่องมือวัดอุณหภูมิมี Range -20 ถึง 100°C ค่าต่ำสุดของย่านวัด (Lower Range Value) คือ -20°C
8. Upper Range Value (ค่าสูงสุดของย่านวัด)
เป็น ค่ามากสุดที่เครื่องมือสามารถวัดได้
- เช่น ถ้าเครื่องมือวัดแรงดันมี Range 10 - 500 psi ค่าสูงสุดของย่านวัด (Upper Range Value) คือ 500 psi
สรุป
การเข้าใจ ย่านการวัด (Range) และนิยามที่เกี่ยวข้อง เช่น Span, Zero, Suppressed Zero และ Elevated Zero เป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเลือกใช้และปรับตั้งค่าเครื่องมือวัดให้เหมาะสมกับกระบวนการทางอุตสาหกรรม
