คอนโทรลวาล์วไม่ทำงาน ตรวจเช็คเบื้องต้นอย่างไร?
1. บทนำ
คอนโทรลวาล์ว (Control Valve) เป็นอุปกรณ์สำคัญในระบบอัตโนมัติของโรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้ควบคุมอัตราการไหลของของไหล เช่น น้ำ ไอน้ำ ก๊าซ และสารเคมี หากคอนโทรลวาล์วเกิดปัญหา ไม่ทำงาน หรือทำงานผิดปกติ อาจส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพของกระบวนการผลิต
📌 สาเหตุที่คอนโทรลวาล์วไม่ทำงาน อาจเกิดจากหลายปัจจัย เช่น ความผิดพลาดของระบบควบคุม, การอุดตันของของไหล, แรงดันลมไม่เพียงพอ หรือปัญหาจากตัววาล์วเอง
💡 ในบทความนี้ เราจะมาเรียนรู้วิธีตรวจเช็คปัญหาของคอนโทรลวาล์วเบื้องต้น และแนวทางแก้ไข เพื่อให้สามารถแก้ปัญหาได้อย่างรวดเร็ว
2. วิธีตรวจเช็คเบื้องต้นเมื่อคอนโทรลวาล์วไม่ทำงาน
🔹 1. ตรวจสอบสัญญาณควบคุมที่ส่งไปยังคอนโทรลวาล์ว
📌 สิ่งที่ต้องเช็ค:
✅ ตรวจสอบว่า คอนโทรลเลอร์ (Controller) หรือ PLC ส่งสัญญาณควบคุมมาถึงคอนโทรลวาล์วหรือไม่
✅ ตรวจสอบ Positioner หรือ I/P Converter ว่ามีสัญญาณไฟฟ้า 4-20 mA หรือ 0-10V ถูกส่งไปถึงหรือไม่
✅ ใช้ Multimeter ตรวจวัดค่ากระแสไฟฟ้าที่ส่งไปยังคอนโทรลวาล์ว
📌 แนวทางแก้ไข:
✔️ หากไม่มีสัญญาณเข้าไปที่คอนโทรลวาล์ว ให้ตรวจสอบที่ Controller หรือ PLC ว่ามีการตั้งค่าถูกต้องหรือไม่
✔️ หากสัญญาณมีปัญหา ลองเปลี่ยนสายไฟหรือเช็คการเชื่อมต่อ
🔹 2. ตรวจสอบแรงดันลมที่ใช้ควบคุมคอนโทรลวาล์ว
📌 สิ่งที่ต้องเช็ค:
✅ ตรวจสอบว่า มีแรงดันลมจ่ายมาที่ Actuator ของคอนโทรลวาล์วหรือไม่
✅ ใช้ Pressure Gauge วัดแรงดันลมที่จ่ายให้กับคอนโทรลวาล์ว
✅ ตรวจเช็คว่า มีสิ่งอุดตันในท่อลม หรือไม่
📌 แนวทางแก้ไข:
✔️ หากไม่มีแรงดันลม ให้ตรวจสอบ Air Supply หรือ Air Compressor
✔️ หากแรงดันลมต่ำกว่าที่กำหนด (ปกติอยู่ที่ 3-15 psi หรือ 4-20 mA สำหรับ I/P Converter) ให้ตรวจสอบตัวกรองลม (Air Filter, Regulator, Lubricator – FRL)
🔹 3. ตรวจสอบ Positioner และ I/P Converter
📌 สิ่งที่ต้องเช็ค:
✅ ตรวจสอบว่า Positioner ทำงานปกติหรือไม่
✅ ตรวจสอบว่า I/P Converter แปลงสัญญาณไฟฟ้าเป็นสัญญาณลมได้ถูกต้องหรือไม่
✅ ใช้ Multimeter วัดสัญญาณ 4-20 mA ที่เข้าสู่ I/P Converter
📌 แนวทางแก้ไข:
✔️ หาก I/P Converter ไม่ทำงาน ลอง เปลี่ยน I/P ตัวใหม่ และทดสอบอีกครั้ง
✔️ ตรวจสอบว่า Positioner มีการเคลื่อนที่ตามสัญญาณที่ได้รับหรือไม่
🔹 4. ตรวจสอบการอุดตันของของไหลภายในวาล์ว
📌 สิ่งที่ต้องเช็ค:
✅ ถอดวาล์วออกและตรวจสอบว่ามีสิ่งอุดตันอยู่ภายในหรือไม่
✅ ตรวจสอบว่าของไหลที่ผ่านวาล์วมีสิ่งแปลกปลอม เช่น ตะกรัน หรือสารตกค้างหรือไม่
📌 แนวทางแก้ไข:
✔️ ทำความสะอาดภายในวาล์วและกำจัดสิ่งอุดตัน
✔️ หากพบว่ามีการกัดกร่อนหรือเกิดสนิม ให้เปลี่ยนอะไหล่หรือเปลี่ยนวาล์วใหม่
🔹 5. ตรวจสอบ Actuator และ Spring ภายในวาล์ว
📌 สิ่งที่ต้องเช็ค:
✅ ตรวจสอบว่า Actuator มีการเคลื่อนที่หรือไม่
✅ ตรวจสอบว่า Spring ภายในวาล์วเสื่อมหรือขาดแรงดันหรือไม่
📌 แนวทางแก้ไข:
✔️ หาก Actuator ไม่ขยับ ให้ลองเปลี่ยนแรงดันลมและสังเกตการเคลื่อนที่
✔️ หาก Spring เสื่อมสภาพ ให้เปลี่ยนใหม่
🔹 6. ตรวจสอบการทำงานของ Plug และ Seat ภายในวาล์ว
📌 สิ่งที่ต้องเช็ค:
✅ ดูว่า Plug ของวาล์วสามารถเปิด-ปิดได้ปกติหรือไม่
✅ ตรวจสอบว่าที่นั่งวาล์ว (Valve Seat) มีรอยสึกหรอหรือไม่
📌 แนวทางแก้ไข:
✔️ หาก Plug ติดขัดหรือเสียหาย ให้เปลี่ยน Plug ใหม่
✔️ หาก Seat มีรอยสึกหรอมาก ควรเปลี่ยน Seat ใหม่
3. สรุป: วิธีตรวจเช็คเบื้องต้นเมื่อคอนโทรลวาล์วไม่ทำงาน
| ปัญหาที่พบ | สาเหตุที่เป็นไปได้ | แนวทางแก้ไข |
|---|---|---|
| ไม่มีสัญญาณควบคุมเข้าไปที่คอนโทรลวาล์ว | ปัญหาที่ Controller หรือ PLC | ตรวจสอบการตั้งค่าและการเชื่อมต่อ |
| ไม่มีแรงดันลมจ่ายไปที่วาล์ว | ปัญหาที่ Air Supply หรือ FRL | ตรวจสอบแรงดันลมและระบบกรองลม |
| Positioner หรือ I/P Converter ไม่ทำงาน | อุปกรณ์เสียหรือไม่ได้รับสัญญาณ | ตรวจสอบและเปลี่ยนอะไหล่หากจำเป็น |
| ของไหลภายในวาล์วอุดตัน | มีสิ่งแปลกปลอมในของไหล | ทำความสะอาดวาล์วและเปลี่ยนไส้กรอง |
| Actuator ไม่ขยับ | แรงดันลมไม่พอ หรือ Spring เสื่อม | ตรวจสอบแรงดันลมและเปลี่ยน Spring |
| Plug หรือ Seat มีปัญหา | Plug ติดขัด หรือ Seat สึกหรอ | เปลี่ยนอะไหล่ที่เสียหาย |
💡 หากตรวจสอบตามขั้นตอนข้างต้นแล้วคอนโทรลวาล์วยังไม่ทำงาน อาจต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญหรือทีมซ่อมบำรุงเพื่อแก้ไขปัญหาอย่างละเอียด
