เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ คืออะไร? หลักการทำงาน ประเภท และวิธีการใช้งาน
บทนำ
เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (Vernier Caliper) เป็นเครื่องมือวัดที่มีความแม่นยำสูง ใช้สำหรับวัด ความยาว, เส้นผ่านศูนย์กลางภายนอก, เส้นผ่านศูนย์กลางภายใน และความลึก ของวัตถุ นิยมใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องกล วิศวกรรม งานช่าง และงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์
เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์สามารถวัดค่าได้ละเอียดกว่าตลับเมตรหรือไม้บรรทัดทั่วไป โดยมีค่าความละเอียดอยู่ที่ 0.02 มิลลิเมตร หรือ 0.001 นิ้ว ทำให้เป็นเครื่องมือสำคัญในงานที่ต้องการความแม่นยำสูง
ในบทความนี้ เราจะมาทำความเข้าใจว่า เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์คืออะไร, หลักการทำงาน, ประเภทของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ และวิธีใช้งานให้ถูกต้อง เพื่อให้ได้ค่าการวัดที่แม่นยำที่สุด
เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ คืออะไร?
เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (Vernier Caliper) คือเครื่องมือวัดขนาดที่สามารถวัดได้ทั้ง ภายนอก, ภายใน, ความลึก และความกว้างของวัตถุ โดยมีหน่วยวัดทั้ง มิลลิเมตร (mm) และนิ้ว (inch)
📌 ส่วนประกอบหลักของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์
- ปากวัดด้านนอก (Outside Jaws) – ใช้วัดเส้นผ่านศูนย์กลางภายนอกหรือความกว้างของวัตถุ
- ปากวัดด้านใน (Inside Jaws) – ใช้วัดเส้นผ่านศูนย์กลางภายในของรูหรือช่อง
- ก้านวัดความลึก (Depth Rod) – ใช้วัดความลึกของรูหรือช่อง
- สเกลหลัก (Main Scale) – เป็นสเกลวัดขนาดหลักของเวอร์เนียร์
- สเกลเวอร์เนียร์ (Vernier Scale) – เป็นสเกลย่อยที่ใช้สำหรับอ่านค่าความละเอียดที่มากขึ้น
- สกรูล็อก (Locking Screw) – ใช้ล็อกค่าการวัดเพื่อป้องกันการขยับ
หลักการทำงานของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์
เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ทำงานโดยใช้ สเกลหลัก (Main Scale) และสเกลเวอร์เนียร์ (Vernier Scale) เพื่อให้สามารถอ่านค่าการวัดที่ละเอียดกว่าการใช้เครื่องมือวัดทั่วไป
📌 วิธีการอ่านค่าเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์
1️⃣ อ่านค่าจากสเกลหลักที่อยู่ก่อนหน้าเส้นศูนย์ของสเกลเวอร์เนียร์
2️⃣ ดูว่ามีเส้นใดของสเกลเวอร์เนียร์ที่ตรงกับเส้นของสเกลหลัก
3️⃣ นำค่าที่ได้จากสเกลหลักและสเกลเวอร์เนียร์มารวมกัน
ตัวอย่างการอ่านค่า:
- ถ้าค่าบนสเกลหลักคือ 10 มม. และค่าที่ตรงกับสเกลเวอร์เนียร์คือ 0.06 มม.
- ค่าการวัดสุดท้ายคือ 10.06 มม.
ประเภทของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์
เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์สามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ตามระบบการอ่านค่า ได้แก่
1. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์แบบมาตรฐาน (Analog Vernier Caliper)
📌 ลักษณะ:
- ใช้สเกลหลักและสเกลเวอร์เนียร์ในการอ่านค่า
- ไม่ต้องใช้แบตเตอรี่
✅ ข้อดี:
- ทนทาน ใช้งานได้นาน
- ไม่ต้องใช้พลังงานไฟฟ้า
❌ ข้อเสีย:
- ต้องใช้ความชำนาญในการอ่านค่า
📌 การใช้งาน:
✅ เหมาะสำหรับช่างเครื่องกล งานโลหะ และงานที่ไม่ต้องการการอ่านค่าดิจิตอล
2. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์แบบดิจิตอล (Digital Vernier Caliper)
📌 ลักษณะ:
- แสดงผลการวัดแบบดิจิตอลบนหน้าจอ LCD
- สามารถเปลี่ยนหน่วยวัดระหว่าง มิลลิเมตรและนิ้ว ได้
✅ ข้อดี:
- อ่านค่าได้ง่าย รวดเร็ว
- ลดความผิดพลาดในการอ่านค่า
❌ ข้อเสีย:
- ต้องใช้แบตเตอรี่
- ราคาสูงกว่ารุ่นมาตรฐาน
📌 การใช้งาน:
✅ เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น งานวิจัย วิศวกรรม และงานอุตสาหกรรม
3. เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์แบบไดอัล (Dial Vernier Caliper)
📌 ลักษณะ:
- ใช้หน้าปัดเข็มหมุนในการอ่านค่า
- ไม่ต้องใช้แบตเตอรี่
✅ ข้อดี:
- อ่านค่าได้ง่ายกว่ารุ่นมาตรฐาน
- ทนทานและมีความแม่นยำสูง
❌ ข้อเสีย:
- อาจเกิดความคลาดเคลื่อนจากระบบเฟืองหมุน
📌 การใช้งาน:
✅ เหมาะสำหรับงานช่างและอุตสาหกรรมที่ต้องการความละเอียดสูง
วิธีใช้งานเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ให้ถูกต้อง
📌 1. ตรวจสอบเวอร์เนียร์ก่อนใช้งาน
- ตรวจสอบว่าสเกลอยู่ที่ศูนย์ก่อนวัด
- ทำความสะอาดปากวัดเพื่อป้องกันสิ่งสกปรก
📌 2. ใช้วัดขนาดวัตถุให้ถูกต้อง
- ใช้ปากวัดด้านนอกสำหรับวัดเส้นผ่านศูนย์กลางภายนอก
- ใช้ปากวัดด้านในสำหรับวัดเส้นผ่านศูนย์กลางภายใน
- ใช้ก้านวัดความลึกสำหรับวัดความลึกของรู
📌 3. อ่านค่าการวัดอย่างระมัดระวัง
- ตรวจสอบการวางตำแหน่งของวัตถุให้แนบสนิทกับปากวัด
- อ่านค่าทั้งสเกลหลักและสเกลเวอร์เนียร์
📌 4. ทำความสะอาดและเก็บรักษาหลังใช้งาน
- เช็ดทำความสะอาดและเก็บไว้ในกล่องป้องกันฝุ่นและความชื้น
ข้อดีของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์
✅ วัดค่าได้ละเอียดและแม่นยำ – ค่าความละเอียดสูงสุดถึง 0.02 มม.
✅ ใช้งานได้หลากหลาย – วัดได้ทั้งความยาว เส้นผ่านศูนย์กลาง และความลึก
✅ มีหลายประเภทให้เลือกใช้ – ตามความต้องการของผู้ใช้งาน
✅ มีรุ่นดิจิตอลที่อ่านค่าง่ายขึ้น – ลดโอกาสเกิดข้อผิดพลาด
ข้อควรระวังในการใช้งานเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์
⚠️ อย่าทำหล่นหรือกระแทกแรงๆ – อาจทำให้สเกลเสียหาย
⚠️ หลีกเลี่ยงการใช้วัดวัตถุที่มีอุณหภูมิสูงเกินไป – อาจทำให้โลหะขยายตัวและค่าการวัดคลาดเคลื่อน
⚠️ ตรวจสอบและปรับศูนย์ก่อนการวัดทุกครั้ง – เพื่อความแม่นยำ
สรุป
เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ คือ เครื่องมือวัดที่มีความแม่นยำสูง ใช้สำหรับวัด ความยาว เส้นผ่านศูนย์กลาง และความลึกของวัตถุ มี 3 ประเภทหลัก ได้แก่ รุ่นมาตรฐาน รุ่นดิจิตอล และรุ่นไดอัล
📌 การใช้งานที่ถูกต้อง จะช่วยให้ได้ค่าการวัดที่แม่นยำและช่วยยืดอายุการใช้งานของเครื่องมือ
💡 หากคุณต้องการเลือกเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ควรพิจารณาประเภทของงานที่ต้องการวัดและเลือกประเภทที่เหมาะสมที่สุด!
